Kolaboratzaileak: Ekonomiaren Garapen, Jasangarritasun eta Ingurumen Saila, Lehendakaritza
Euskadi 2040 ikerketa eraldatzailerako proiektu bat da. Proiektuaren helburua da Euskadiren lehiakortasun-erronketan gertatzen ari diren aldaketak identifikatzea, hurrengo belaunaldirako ongizate-eredu iraunkor eta inklusiboa eraikitzeko, lankidetzan, lurraldeko eragile guztien ezagutza eta ahaleginak batuz.
Proiektua Orkestra- Lehiakortasunerako Euskal Insitutuak koordinatutako ikerketa prozesu baten parte da, eta eragile publiko eta pribatuekin etengabe partekatzen ari da.
Zerk desberdintzen du Euskadi 2040 beste proiektuetatik?
Prozesuak honako ezaugarri bereizgarriak ditu, antzekoak diren beste nazioarteko proiektuetatik desberdintzen dutelarik:
- Ikuspegi eboluzionista eta errealista,
- Izaera sistemikoa, guztion ongian pentsatuta (ongizatearen hainbat dimentsio aldi berean garatzea bilatzen du, esparru ekonomiko hutsetik haratago),
- Lankidetzarako gobernantza du (akademiko-instituzionala, maila anitzeko erakundeartekoa eta lurraldeko beste eragile batzuekiko),
- Gogoeta eta ekintza konbinatzen ditu.
Prozesua
Uztaila
Otsaila
Iraila
Abendua
Abian
0 FASEA
Euskadin ongizatea helburu duen lehiakortasuna diseinatzeko oinarriak
Euskadi 2040 laburpen dokumentua
Oinarriak / diagnostikoa Euskadi 2040 Ikuspegiaren lehen proposamena
1 FASEA
Kontrasteen lehen fasea
Euskadi 2040: ikuspegia eta erronkak
1. bertsioa
Ikuspegi eta erronka eguneratuak
2 FASEA
Kontrasteen bigarren fasea
Euskadi 2040:
ikuspegia eta erronkak 2. bertsioa
Ikuspegi eta erronka eguneratuak. Helmugak eta adierazleak
3 FASEA
Estrategia bizi baterako jarduketak
Euskadi 2040
amaierako dokumentua
Ikuspegia eta erronkak:
Helmugak eta adierazleak
Gobernantza eredua
Agenda partekatua
Informazio gehigarria
Bisioa eta erronkak
Euskadi lehiakorra, herritarren ongizatea hobetzeko. Lurralde oparoa, berritzailea, konektatua, konprometitua, inklusiboa eta jasangarria. Toki bereizia eta erreferentziazkoa Europan, bizitzeko eta ekarpenen bat egiteko modukoa.
Oparoa
Orain arte eraiki den ongizate ereduaren eta kalitatezko gizarte zerbitzuen jasangarritasun ekonomikoa bermatuko duena, pertsona guztien eskura enplegu eta errenta egokiak jarriz, eta gaitasunak (pertsonenak zein erakundeenak) etorkizuneko erronketara egokitzea sustatuko duena.
Berritzailea
Lehiatzeko abantaila berritzeko gaitasunaren garapenean oinarritzen duena, beti gizartearen edo ekoizpen sistemaren beharrei erantzutera bideratua; mota eta mekanismo guztietako berrikuntza, gizarte eragile guztiek, elkarlanean, egindakoa.
Konektatua
Bere ekonomia, ingurumen eta gizarte garapeneko eredua nazioartean erreferentzia izatea bilatuko duena, munduari irekita, jakintza, finantzaketa eta giza kapitala partekatuz, baina kontzientzia globalarekin jokatuta, garapen jasangarriaren eta gizarte justiziaren parametroekiko koherentziaz.
Konprometitua
Bere izaera propioari modu dinamikoan eutsiko diona, komunitate sena eraikiz; eta lurraldearekiko gizarte, politika eta enpresa konpromiso handia izango duena, etorkizuneko erronkei erantzuteko, bere berezitasunak galdu gabe, jarrera proaktiboarekin eta erantzunkidetasunez, elkarlaneko gobernantza eredu berriez baliatuta.
Inklusiboa
Orain arte bezala, ekonomia lehiakortasuna eta gizarte kohesioa uztartuko dituena, desberdintasun bertikalak (gehien eta gutxien dutenen artekoak) eta horizontalak (kolektibo desberdinen artekoak) gutxitzen ahaleginduz, kalitatezko zerbitzu publikoez baliatuta. Eta, gainera, oreka bilatuz ekonomia produktiboaren eta pertsona guztientzako zaintzaren bermearen artean.
Berdea
Aurrerapauso esanguratsuak egin dituena 2040rako berotegi efektuko gasen zero isuri garbiko helburura iristeko, ekonomia arrazoizko kostuan eta modu ordenatuan deskarbonizatuz, ekoizpenean zein kontsumoan eredu jasangarriagoetan oinarrituta.
Helmugak eta adierazleak
Bisio partekatua ekintzara eramateko, alde batetik, helmugak proposatzen dira, bisioa inspiratzailea izan dadin; eta beste alde batetik, adierazleak, aurrerapenen jarraipena egin ahal izateko.
Helmugak
| Dimentsioa | Helmugak | Erreferentziako adierazleak |
|---|---|---|
| Oparoa | % 6tik beherako langabezia duen lurraldea | Langabezia-tasa (biztanleria aktiboaren %) |
| Biztanleko errenta handiena duten Europako eskualdeen %10en artean | PIB per cápita (PPAs) | |
| Inklusiboa | Pobrezia -tasa txikiena duten Europako eskualdeen % 10en artean | Pobreziaren eta bazterketaren arrisku-tasa Arope |
| Berritzailea | Berrikuntzan liderra den Europako eskualdea | Regional Innovation Scoreboard (RIS) |
| Berdea | Karbonon, lurralde neutroa | Berotegi-efektuko gasen isurketen indizea (Oinarri - urtea 2005) |
| Konprometitua | Hori guztia lortzeko, gero eta konpromiso handiagoa hartu behar dute guztiek Euskadiren etorkizunarekin, Euskadiren berezitasuna errespetatuz eta babestuz, eta gero eta modu irekiagoan eta munduarekin interkonektatuago. | |
| Konektatua | ||
Adierazleak
Oparoa
| BPG per capita (EAP) | 32.782 | Eustat-EEE. Kontu ekonomikoak |
|---|---|---|
| Langabezia-tasa (% bizt. akt.) | 9,1 | Eustat-PRA. Biztanleria jardueraren arabera sailkatzeko inkesta |
| Enpleguaren behin-behinekotasun tasa (aldi baterako kontratudunak/soldatapekoak guztira) | 23,8 | INE-EPA. Biztanleria Aktiboaren Inkesta |
| Itxurazko produktibitatea langileko (kPPA- €) | 69,6 | Eustat-EEE. Kontu ekonomikoak |
| Hirugarren mailako ikasketak amaitu dituzten 25-34 urteko biztanleen ehunekoa | 66 | INE-EPA. Biztanleria Aktiboaren Inkesta |
| Euskadiko Administrazio Orokorraren zor publikoa (BPGd-ren %) | 13,7 | EJ Ekonomia eta Ogasun Saila eta Eustat, BPGari buruzko datuetarako. |
Inklusiboa
| Bizi-itxaropena | 83,2 | EIN. Hilkortasun-adierazleak |
|---|---|---|
| Eskola uztearen tasak | 4,8 | EJ. Hezkuntza eta Lanbide Heziketa Ministerioa |
| Pobrezia- eta bazterketa-arriskuaren tasa Arope | 15,9 | INE-ECV. Bizi-baldintzei buruzko inkesta |
| Gini indizea | 28,2 | Eustat. Errenta pertsonal eta familiarraren estatistika |
| Genero-berdintasunaren indizea (GET) | 73,1 | Eustat. Genero Berdintasunaren Indizea eta EIGE (Genero Berdintasunaren Europako Institutua) |
| Jaiotza-tasa mila biztanleko | 6,7 | EIN. Jaiotza-tasaren adierazleak |
| Osasun publikoko inbertsioa biztanleko (€) | 2.028 | EJ. Osasun, Kontsumo eta Gizarte Ongizateko Ministerioa |
| Hezkuntzako inbertsioa ikasleko (€) | 9.868 | EJ. Hezkuntza eta Lanbide Heziketako Ministerioa |
| Gizarte-babeseko gastua per capita (€EAP) | 9.464 | Eustat. Gizarte-babesaren kontua |
| Gazteen emantzipazioaren batez besteko tasa | 35,1 | EJ. Gazteen Euskal Behatokia |
Berritzailea
| Berritzaileak diren ETEak ( %) | 38,8 | Eustat. Berrikuntza Inkesta |
|---|---|---|
| Produktu berrien edo hobetuen salmentak ETEetan (salmenten %) | 13,2 | Eustat. Berrikuntza Inkesta |
| Regional Innovation Scoreboard (RIS) | 103,6 | Europako Batzordea |
| I+Gko guztizko gastua (BPGd-ren gaineko % -a) | 2,1 | Eustat-I+D |
| Argitalpen zientifikoak: nazioartean gehien aipatzen direnen % 10 ( %) | 11,17 | Eustat. Berrikuntzako adierazle europarren panela |
Berdea
| Berotegi-efektuko gas-isurien indizea (oinarri-urtea 2005) | 64,5 | EJ Ingurumena |
|---|---|---|
| Hiri-hondakinen birziklatze-tasa ( %) | 44,7 | Eustat. Garapen Jasangarrirako 2030 Agendaren adierazleak |
| Ingurumen-ondasunen eta -zerbitzuen sektoreko BEGd-a (BPGd-ren %) | 1,8 | Eustat. Ingurumen-kontuak. Ingurumen- ondasunen eta -zerbitzuen kontua |
| Azken energia-intentsitatea [energia-kontsumoa (toe)/BPG (M €)]) | 65 | EEE. Energiaren Euskal Erakundea |
| Energia berriztagarrien kuota energiaren azken kontsumo gordinean ( %) | 16,9 | EEE. Energiaren Euskal Erakundea |
Konprometitua
| Erakunde publikoetan konfiantza | 4,5 | Eustat-EBP. Norberaren ongizateari buruzko inkesta |
|---|---|---|
| Konfiantza pertsonengan | 6,4 | Eustat-EBP. Norberaren ongizateari buruzko inkesta |
| 5 urtetik gorako euskal hiztunak | 846.337 | Eustat. Biztanleriaren eta Etxebizitzen Errolda eta Estatistika |
| Jarduera ekintzailearen tasa, guztira (TEA) | 5,2 | GEM. Global Enterpreneurship Monitor |
| Lan-absentismoa | 7,9 | Randstad Research. Biztanleria Aktiboaren Inkestatik (BAI), Estatistikako Institutu Nazionalaren (EIN) Lan Kostuen Hiruhileroko Inkestatik abiatuta |
| Lanaren garrantzia | 62,3 | EVS-European Values Study |
| Gobernuen kalitate-indizea | 0,97 | Europako Batzordea |
Konektatua
| Merkataritza-balantza (BPGaren %) | 7,1 | Eustat-ECOMEX. Kanpo-merkataritzaren estatistika |
|---|---|---|
| Enpresa esportatzaile erregularrak (sozietateak diren enpresen guztizkoaren gaineko % -a) | 12,1 | ICEX Espainia Esportazioa eta Inbertsioak |
| Filial atzerritarrak dituzten enpresak ( %) | 6,7 | SABI. Balantze Iberikoen Analisi Sistema |
| H2020 programaren proiektuen kopurua, guztira | 235 |
Globala
| Bizitzarekiko gogobetetzea | 7,7 | ESS- Europako Inkesta Soziala |
|---|---|---|
| Giza Garapenaren Indizea | 0,937 | Eustat. Giza garapenaren indizea |
Emaitzak
Jarraian, proiektuaren mugarri batzuk eta orain arte sortu diren ikerketa-emaitza nagusiak zerrendatuko ditugu:
- Proiektuaren ikaskuntzak jasotzen dituen Policy Brief bat, nazioarteko policy-makerrei zuzendua: "Shared visioning as an approach to regional strategic foresight: The experience of Euskadi 2040"
- Orkestrak Flandriako Strategic Foresight for Regions topaketan parte hartu izanari buruzko albiste bat: "Orkestrak Euskadi 2040 proiektuaren ikaskuntzak partekatu ditu Flandriako eskualdeko prospektiba-foroan"
- Orkestraren blogaren post bat; bertan, Ane Izulainek eta Mari Jose Arangurenek prozesuaren funtsezko ikaskuntzetako bati buruz hausnartzen dute: ikuspegi sitemikoa. "Euskadi 2024. Trivialen eta Rubiken kuboaren artean"
- Euskadi 2040 proiektuan parte hartzen duten eragile publikoek izandako bilera instituzionalari buruzko albiste bat: "Euskal erakundeek Euskadi 2040 ikuspegia eta haren erronkak partekatu dituzte"
- Prozesuaren nondik norakoak azaltzen dituen txostena: Izulain, A., Aranguren, M-J. and Wilson, J. R. (2023). Euskadi 2040: Ongizatea helburu duen lehiakortasuna, Cuadernos Orkestra, 2023/12.
- European Planning Studies aldizkarian argitaratutako artikulu akademiko bat, Euskadi 2040ko esperientziatik abiatuta tokiko lidergoak eta botereak prospektiba prozesuetan duten zeregina aztertzen duena: Izulain, A., Aranguren, M-J. and Wilson, J. R. (2024). Place-leadership and power in the futures domain: The case of Euskadi 2040, European Planning Studies.
- #BeyondCompetitiveness blogeko post bat, Ane Izulainek eta Mari Jose Arangurenek sinatua: "Nolako Euskadi nahi dugu 2040rako?"
